Het gebruik van polarisatie en grijs(verloop) filters bij het fotograferen van beken
Het is vaak een hele zoektocht welke apparatuur je kan gebruiken om die foto te maken die je wilt. Hier wat simpele tips over het fotograferen van beken en het gebruik van een polarisatiefilter en LEE filters.
Polarisatie filters
– zorgt voor verwijdering van hinderlijke reflecties op stenen en bladeren
– geeft mooiere kleuren op de foto (bijv: lucht, bladeren, stenen etc)
– bijkomstig effect is dat de sluitertijd wordt vertraagd, afhankelijke van je doel kan dit juist gunstig zijn of niet.
Wanneer je in het bos of bij water gaat fotograferen kan je last hebben van reflecties. Zeker als het geregend heeft wordt de lucht gereflecteerd vanaf stenen of bladeren. Dit kan erg storend en flets overkomen op de foto. Een polarisatie filter kan hierbij helpen. Zeker bij het fotograferen in het bos kan het raadzaam zijn om op pad te gaan na een regenbui en met bewolking. De bewolking zorgt ervoor dat er mooi diffuus licht het bos binnenvalt en de regen zorgt voor donkere en egale kleuren op bijvoorbeeld stenen. Wanneer je stromend water wil fotografen en langere sluitertijd wilt gebruiken creëert de bewolking als het ware een natuurlijke grijsfilter en vertraagd de sluitertijd.
De regen of beter het vocht op de bladeren of de stenen zorgt er wel voor dat er veel reflecties van de lucht je foto kunnen verstoren. Wanneer je een polarisatiefilter gebruikt neem je deze reflecties (grotendeels) weg en geeft de regen een mooie donkere en egale kleur aan de stenen van de beek. Droge stenen kunnen erg dof en grijs overkomen en daarmee erg sfeerloos op een foto. Natte stenen komen naar mijn smaak mooier over op een foto.
Ik gebruik een inschroef B+W 77mm (E) filter. Beter zou het zijn om een zogenaamde slim versie te gebruiken om vignettering te voorkomen. Alleen doordat ik een inschroefversie (E) versie heb kan ik mijn wide angle LEE filter houder er bovenop schroeven om extra grijs of grijsverloop filters te gebruiken. Er is ook een polarisatiefilter van LEE zelf. Ik heb er voor gekozen om de B+W constructie te gebruiken.
Links een foto mét polarisatie filter en rechts dezelfde foto zonder polarisatie filter. Beide foto’s zijn afgezien van een kleine crop actie onbewerkt enige vorm van bewerking. De crop was nodig om de vignettering eraf te knippen. Je ziet duidelijk op de foto met de filter dat de reflecties van de natte stenen grotendeels zijn verdwenen en de kleur mooier tot uiting komt. Ook de kleuren van de groene bladeren zijn beter zichtbaar op de foto. Daarnaast kun je ook goed zien dat de filter ervoor zorgt dat je meer in het water kan kijken.
Grijsverloop filter
– diverse typen filters. Ik gebruik grijs filters en grijsverloopfilters
– vertragen van de sluitertijd
– volledig of gedeeltelijk (gradual) onderdrukken van het licht
Het gebruik van grijsfilters kan erg handig zijn bij zowel het vertragen van de sluitertijd als het gedeeltelijk onderdrukken van het licht. Bij heldere dagen / helder licht gebruik ik vaak een grijsfilter (LEE ND 0.6 proglass) om de sluitertijd te vertragen tot meerdere seconden. Soms is dit niet nodig wanneer het bewolkt is en wanneer je met je diafragma kan ‘spelen’ om de sluitertijd te vertragen door bijvoorbeeld F13 of F16 te gebruiken. De ISO waarde van de camera moet dan wel al op de laagste staan (ISO 100).
Wat wel nodig is om met een soft gradual filter (ND 0.3 of een ND 0.6) de belichting te controleren. Hierdoor komt het onderwerp, of beter het totaal plaatje, beter tot zijn recht. Zonder grijsverloop filter kan het zijn dat de onderkant van de foto te donker wordt, wanneer je aan de bovenkant van de foto nog een stuk lucht (i.c.m. bomen etc) heb zitten.
Het verschil kan heel subtiel zijn, zoals je op de onderstaande foto’s ziet. Links een foto met grijs verloop filter en rechts zonder. Op de rechter foto is de onderkant van de foto iets te veel onderbelicht. Beide foto’s zijn overigens gemaakt met polarisatiefilter maar verder niet bewerkt (afgezien van een kleine crop (vignettering verwijderd).
Het resultaat: Nikon D800 16-35/4 lens op 16mm 20 seconden f11 ISO 100, cicular polarisatie filter B+W 77mm en LEE ND 0.3 gradual soft filter. Manfrotto 055CXPR04 statief met Manfrotto 055 Q2 ballhead
